Niniejsza praca ma charakter systematycznej analizy znanych współcześnie świadectw kultu św. św. Chionii, Irenie i Agape — macedońskich męczennic z czasów Dioklecjana. W zasadniczej mierze opiera się ona na szeroko rozumianych źródłach pisanych (włączając w to zabytki epigrafiki), powstałych na przestrzeni od IV do XIX stulecia w zachodnim i wschodnim kręgu kulturowym. Przy czym najobszerniejsze z analizowanych tekstów zostały — wraz z autorskimi tłumaczeniami — załączone do pracy w formie aneksów. W miarę potrzeb przywołano również najistotniejsze dzieła sztuki, związane z postaciami greckich świętych i datowane na okres od średniowiecza do baroku. W toku analizy uwzględniono także zagadnienie istnienia dwóch wersji historii męczennic oraz problem błędnej identyfikacji hagiograficznej greckich świętych z postaciami o takich samych imionach. Całość rozważań posłużyła natomiast do udzielenia odpowiedzi na dodatkowe pytanie czy — wbrew postulatom części badaczy (m.in. P. Brown’a, M. Eliade, E. Gibbon’a) — rozwój kultu męczenników mógł następować niezależnie od inicjatywy możnych protektorów, działających z pobudek ekonomiczno-politycznych.
SPIS TREŚCI
Wstęp
- Dzieje świętych Chionii, Ireny i Agape w świetle tradycji i badań hagiograficznych oraz materialne świadectwa rozwoju ich kultu
1.1. Święte Chionia, Irena i Agape w świetle tradycji
1.2. Stan badań nad historią świętych Chionii, Ireny i Agape oraz rozwojem ich kultu
1.3. Wybrane materialne świadectwa rozwoju kultu świętych Chionii, Ireny i Agape
- Pozaliturgiczne świadectwa pisane kultu świętych Chionii, Ireny i Agape
2.1. Greckie ‹acta martyrum› świętych Chionii, Ireny i Agape
2.2. Łacińskie ‹passio› świętych Chionii, Ireny i Agape
2.3. Święte Chionia, Irena i Agape w dziełach poetyckich, dramaturgicznych i hagiograficznych
- Liturgiczne świadectwa pisane kultu świętych Chionii, Ireny i Agape ze wschodniego i zachodniego kręgu kulturowego
3.1. Święte Chionia, Irena i Agape w kalendarzach liturgicznych i formularzach mszalnych
3.2. Adnotacje na temat świętych Chionii, Ireny i Agape w martyrologiach zachodnich
3.3. Adnotacje na temat świętych Chionii, Ireny i Agape w synaksariach i menologiach wschodnich
- Epigraficzne świadectwa kultu świętych Chionii, Ireny i Agape
4.1. Rzymskie ‹tituli sepulcrales› z imionami Chionii, Ireny i Agape
4.2. Freski z S. Martino ai Monti — przykład epigraficznego świadectwa rozwoju kultu świętych Chionii, Ireny i Agape w zachodnim kręgu kulturowym
4.3. Freski kapadockie — przykład epigraficznego świadectwa rozwoju kultu świętych Chionii, Ireny i Agape we wschodnim kręgu kulturowym
Zakończenie
Aneksy
Abstrakt
Abstract
Bibliografia