“Tajemnica to wielka”. Z teologii małżeństwa

Odkąd święty Paweł w Liście do Efezjan, nawiązując do tajemnicy wydania się Chrystusa za Kościół, określił małżeństwo mianem „wielkiej tajemnicy” (5,32), nabrało ono wyjątkowego nowego znaczenia religijnego. Stało się w Chrystusie i Kościele źródłem łaski i uświęcenia dla małżonków, czego nie są w stanie przekreślić żadne ataki, na które zostało wystawione małżeństwo w ciągu kilku ostatnich wieków. Pod wpływem tych ataków rozwinęła się w ramach teologii bardzo bogata i wszechstronna refleksja nad małżeństwem, zostały pogłębione jego źródła biblijne, utrwaliły się jego podstawy doktrynalne, pogłębiona została refleksja moralna broniąca jego godności, a całość jest dopełniana przez duchowość, ukazującą małżeństwo jako źródło świętości. Wiek XX w teologii może być nawet uznany za wiek teologii małżeństwa.

Biorąc pod uwagę potrzeby dzisiejszego Kościoła, a w nim konkretnych wierzących, staje przed teologami zadanie dalszego kontynuowania dobrze rozpoczętego dzieła. Tylko w ten sposób „wielka tajemnica” małżeństwa nie straci swojego znaczenia ludzkiego oraz blasku religijnego, czerpanego z tajemnicy Chrystusa i Kościoła.

SPIS TREŚCI:

Wprowadzenie

Rozdział I
RODZINA ZAKWESTIONOWANA. NOWOŻYTNE PRÓBY „ZREFORMOWANIA” NATURALNEJ RODZINY
˙ 1. Libertynizm
˙ 2. Ewolucjonizm historyczny
˙ 3. Antropologia funkcjonalna i strukturalna
˙ 4. Myśl Zygmunta Freuda
˙ 5. Szkoła frankfurcka
˙ Zakończenie

Rozdział II
TRYNITARNO-CHRYSTOLOGICZNE PERSPEKTYWY TEOLOGII MAŁŻEŃSTWA
˙ Człowiek dialogiczny – antropologia
˙ Aspekty teologiczne
˙ Aspekty chrystologiczne
˙ Niektóre konsekwencje w odniesieniu do małżeństwa

Rozdział III
MIŁOŚĆ MAŁŻEŃSKA PEŁNĄ MIŁOŚCIĄ LUDZKĄ
˙ Prawda miłości
˙ Cielesny wymiar miłości płciowej
˙ Rola emocji
˙ Ciało jako język
˙ Znaczenie miłości
˙ Miłość i prawda

Rozdział IV
MAŁŻEŃSTWO I EUCHARYSTIA
˙ Małżeństwo i chrzest
˙ Małżeństwo – przymierze miłości
˙ Ofiara eucharystyczna
˙ Wymiar eklezjalny
˙ Święta Rodzina

Rozdział V
RODZINA WYRASTAJĄCA Z WIARY I MODLITWY
˙ Tajemnica wiary
˙ Modlitwa małżeńska i rodzinna

Rozdział VI
MAŁŻEŃSTWO PODSTAWĄ AUTENTYCZNYCH RELACJI RODZINNYCH. DOŚWIADCZENIE CHRZEŚCIJAŃSKIE
˙ Wyzwania
˙ Sakrament małżeństwa
˙ Trzy cechy charakterystyczne małżeństwa chrześcijańskiego
˙ Miłość małżeńska
˙ Wierność małżeńska
˙ Płodność małżeńska
˙ Szukać rozwiązań

Rozdział VII
MORALNOŚĆ ŻYCIA MAŁŻEŃSKIEGO I RODZINNEGO. PERSPEKTYWA BIBLIJNA I AKTUALNA PROBLEMATYKA
˙ 1. Znaczenie Dekalogu
˙ 2. Druga tablica Dekalogu a moralność małżeńska i rodzinna
˙ ˙ 2.1. Czcij rodziców – IV przykazanie
˙ ˙ 2.2. „Nie cudzołóż” – VI przykazanie
˙ ˙ 2.3. „Nie pożądaj…” – przykazania IX i X
˙ ˙ 2.4. Przesłanie moralne Dekalogu
˙ 3. Niektóre aktualne problemy moralności małżeńskiej i rodzinnej
˙ ˙ 3.1. Trwałe – sakramentalne – małżeństwo podstawą rodziny
˙ ˙ 3.2. Rozwód
˙ ˙ 3.3. Miłość małżeńska podstawą małżeństwa i rodziny
˙ ˙ 3.4. Relacja między rodzicami i dziećmi
˙ ˙ 3.5. Właściwe prowadzenie rodziny
˙ ˙ 3.6. Ekonomia w służbie rodziny
˙ ˙ 3.7. Społeczeństwo w służbie rodziny
˙ ˙ 3.8. Szkoła w służbie rodziny

Rozdział VIII
EWANGELIA ŻYCIA. REFLEKSJE NAD NIEKTÓRYMI WĄTKAMI ENCYKLIKI EVANGELIUM VITAE
˙ 1. Protoewangelia życia
˙ ˙ 1.1. „Na początku…”
˙ ˙ 1.2. Bóg i człowiek
˙ ˙ 1.3. Odpowiedź człowieka
2. Zbrodnia Kaina i świat współczesny
˙ ˙ 2.1. Paradygmatyczna karta Biblii
˙ ˙ 2.2. Zbrodnia Kaina wciąż powtarza się w historii
˙ ˙ 2.3. „Może tylko jeszcze Bóg”
˙ 3. Tylko Bóg może ocalić człowieka
˙ ˙ 3.1. Dramat współczesnego człowieka
˙ ˙ 3.2. Życie jest silniejsze niż śmierć
˙ ˙ 3.3. Po stronie życia z Chrystusem
˙ 4. Misterium Chrystusa i życie ludzkie
˙ ˙ 4.1. Chrystus – osobowe centrum Ewangelii życia
˙ ˙ 4.2. Chrystus – „pełny sens życia”
˙ ˙ 4.3. Chrystus – nasze życie wieczne
˙ ˙ 4.4. Chrześcijańska aprobata życia
˙ 5. Odpowiedzialność moralna za życie i śmierć
˙ ˙ 5.1. Pole odpowiedzialności
˙ ˙ 5.2. Dar Prawa Bożego

Rozdział IX
ZREHABILITOWAĆ POJĘCIE NATURY
˙ Aktualna sytuacja
˙ Kryzys kultury
˙ Wymiar społeczny
˙ Natura i historia
˙ „Stań się tym, czym jesteś”

Rozdział X
NIEDOCENIANE ASPEKTY NAUCZANIA PAPIEŻA PAWŁA VI W ENCYKLICE HUMANAE VITAE
˙ Sprzeciw wobec przemocy płciowej
˙ Sekularyzacja płciowości ludzkiej
˙ Racjonalność dziedziny płciowości

Rozdział XI
ANTYKONCEPCJA – MATERIA GRZECHU I DUSZPASTERSTWO W KONFESJONALE
˙ Materia grzechu antykoncepcji
˙ Norma moralna w praktyce duszpasterskiej
˙ Miłość duszpasterska
˙ „Prawo stopniowania”
˙ Sumienie
˙ Łagodność duszpasterska

Rozdział XII
GENEZA WSPÓŁCZESNEGO ABORTYZMU I JEGO PRZEJAWY
˙ Historyczno-kulturowe źródła abortyzmu
˙ Materializm i industrializacja
˙ Abortyzm między hedonizmem i rozpaczą
˙ Humanizm laicki i humanizm chrześcijański
˙ Kwestie otwarte
˙ Możliwy dialog
˙ Adekwatna propozycja chrześcijańska

Rozdział XIII
PRZERYWANIE CIĄŻY I SPRZECIW SUMIENIA
˙ Sprzeciw sumienia
˙ Problemy współpracy

Rozdział XIV
DLACZEGO MAŁŻEŃSTWO POTRZEBUJE PRAWA? PERSPEKTYWA TEOLOGICZNA
˙ Sytuacja aktualna
˙ Perspektywa ogólna
˙ Niektóre zagadnienia szczegółowe

Rozdział XV
RODZINA I PRZYSZŁOŚĆ EUROPY W ŚWIETLE ADHORTACJI FAMILIARIS CONSORTIO JANA PAWŁA II
˙ 1. Czym jest Europa?
˙ ˙ ˙ Rodząca się Europa
˙ ˙ ˙ Zwrot europejski w czasach nowożytnych
˙ ˙ ˙ Zadanie na dzisiaj
˙ 2. Odnowa rodziny
˙ ˙ ˙ Sytuacja rodziny w Europie
˙ ˙ ˙ Podstawy odnowy rodziny

Rozdział XVI
ŚMIERĆ CZŁOWIEKA W RODZINIE
˙ Kulturowe znaczenie śmierci
˙ Śmierć w przeszłości
˙ Śmierć dzisiaj
˙ Rodzina jako miejsce umierania
˙ Doświadczenie śmierci

Rozdział XVII
POWOŁANIE I MISJA RODZINY W KOŚCIELE I W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM. UWAGI DO LINEAMENTÓW

Wykaz pierwodruków