Ciało […] jest […] dla Pana, a Pan dla ciała (1 Kor 6, 13). Biblijne podstawy teologii ludzkiego ciała

W przedstawianych rozważaniach zwrócimy uwagę na teksty biblijne podkreślające godność i wartość ludzkiego ciała. Pod wpływem myśli greckiej w wielu religijnych pismach chrześcijańskich przeciwstawia się element materialny naszej natury – ciało – nieśmiertelnej duszy. W literaturze duchowej z przełomu XIX i XX w. „dusze” oznaczają ludzi pobożnych czy w ogóle ludzi powołanych do zbawienia, choć często lekceważących to powołanie. Takie określenia w tym znaczeniu stosuje też wielka mistyczka XX wieku, św. Siostra Faustyna Kowalska oraz np. patron Małych Braci i Małych Sióstr bł. Karol de Foucauld. Niektóre teksty biblijne zwierają również takie przeciwstawienie. Niemniej, zwłaszcza dla św. Pawła, ciało nie oznacza ludzkiej cielesności, lecz naturę osłabioną przez grzech pierwszych ludzi, którą przeciwstawia duchowi – postawie kształtowanej przez Ducha Świętego, którego chrześcijanie otrzymują na chrzcie świętym. Trzeba przypomnieć semicką koncepcję człowieka stojącą u podstaw myślenia natchnionych autorów tekstów biblijnych, w której ciało jest istotnym przejawem ludzkiego istnienia, i w tym duchu interpretować wypowiedzi na temat ciała, które jest narzędziem dobrych czynów. Ciało Chrystusa stało się „narzędziem przebłagania” (Rz 3, 25) – również nasze ciała zgodnie z nauką Pisma Świętego powinny być traktowane z godnością i dobrze wykorzystywane w drodze do zbawienia. Dla Semitów człowiek był jednością, a dusza i ciało to różne sposoby manifestowania się tej jedności. W naszych rozważaniach postaramy się przede wszystkim podkreślać to, co natchnione teksty mówią pozytywnie o ludzkim ciele. W życiu religijnym trzeba dbać o ciało podobnie jak o duszę, by coraz lepiej odpowiadać na Boże wezwanie do bycia z Nim i uczestniczenia w przekazywaniu Jego miłości całemu stworzeniu.

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie
Wykaz skrótów

STARY TESTAMENT
1. Ciało jako dobre stworzenie Boże
2. Małżeństwo i pokrewieństwo jako wspólnota ciała
3. Ciało jako określenie całego człowieka lub części jego natury
4. Teksty biblijne o cechach ludzkiego ciała
5. Ludzkie ciało jako narzędzie czynów dobrych
6. Ludzkie ciało jako narzędzie czynów złych
7. Doczesna pomyślność rozumiana jako owoc Bożej opieki
8. Szacunek dla ciał zmarłych ludzi
9. Kształtowanie się wiary w zmartwychwstanie jako odzyskanie ciała

NOWY TESTAMENT
1. Podkreślanie rzeczywistości wcielenia w pismach Janowych oraz innych tekstach apostolskich
2. Ciało Chrystusa jako narzędzie wypełnienia zbawczych planów Boga
3. Eucharystia – Ciało i Krew Chrystusa
4. Kościół jako Ciało Chrystusa
5. Nauczanie Jezusa, jak troszczyć się o zaspokajanie potrzeb natury
6. Nauczanie apostołów o zaspokajaniu doczesnych potrzeb i godności ludzkiego ciała
7. Napięcie między duchem i ciałem rozumianym jako natura osłabiona po grzechu pierwszych ludzi
8. Nauka św. Pawła o zmartwychwstaniu ciała
9. Nowe niebo i nowa ziemia. Zapowiedzi przemienienia całego stworzenia

Podsumowanie
Bibliografia