Kancyjonał pieśni nabożnych. Według obrzędów Kościoła Świętego Katolickiego, Kraków 1721

W Polsce zachowało się kilkadziesiąt kancjonałów rękopiśmiennych, głównie zakonnych, oraz kilkanaście drukowanych, wliczając w to XIX i XX-wieczne Cantionalia ecclesiastica. Do szczęśliwie zachowanych przekazów drukowanych dołącza odnaleziony w XX wieku. Kancyjonał pieśni nabożnych z 1721 roku, którego oryginał należy do zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Yale w New Haven (USA), a którego kopię postanowili opublikować dwaj wybitni uczeni: ks. Stanisław Garnczarski – muzykolog oraz Jan Godyń – polonista językoznwca […].
Kancyjonał jest już drugą edycją źródłową, po śpiewniku S. S. Jagodyńskiego Pieśni katolickie nowo reformowane (1638), dokonaną przez tych samych autorów. Tego rodzaju pozycje rzucają nowe światło na stan polskiej religijnej kultury muzycznej w minionych stuleciach. Tak znaczące osiągnięcia budzą szacunek i stanowią podstawę do wyrażenia pełnego uznania dla redaktorów wspomnianych dzieł.
Z recenzji ks. prof. dr. hab. Ireneusza Pawlaka, KUL

SPIS TREŚCI:

Wprowadzenie
Nota edytorska

1. PIEŚNI ADWENTOWE
Hejnał wszyscy zaśpiewajmy • Boże wieczny, Boże żywy • Mittit ad Virginem • Zdrowa-ś bądź, Maryja • Po upadku człowieka grzesznego • Urząd zbawienia ludzkiego • Gwiazdo morza głębokiego • Tobie nad pomysł, dowcip i wymowę • Kto chce służyć Pannie przeczystej • Z pomocą Boga miłego • Kto chce Pannie Maryi służyć • O najświętsza Lilija • Archanioł Boży, Gabryjel • Chwalmy Boga wszechmocnego • Ave stella matutina • Zawitaj, rana Jutrzenko • Imperatrix Virgo gloriosa • Cesarzowa, Krolowa niebieska • O Gloriosa Domina • O Gospodze uwielbiona • Stella cæli extirpavit • Gwiazdo morza, któraś Pana mlekiem • Ave maris stella • Zdrowaś, Gwiazdo Morska • Sanctissima, Mater Dei • O Najświętsza Matko Boża

2. POCZYNAJĄ SIĘ ROTUŁY Z SYMFONIAMI O NARODZENIU PAŃSKIM
Nużeśmy chrześcijanie • Salve Parvule , Dzieciątko dostojne • Kiedy krol Herod krolował • Puer natus in Bethleem • Dzieciątko się narodziło • Puer nobis nascitur de pura Virgine • Dzieciątko się narodziło z czystej Dziewice • Collaudemus Christum Regem (1) • Pochwalmy Krola tego • In natali Domini • Na Boże Narodzenie • Angelus Pastoribus • Anioł pasterzom mowił • W dzień Bożego Narodzenia • Mamy Przyjaciela • Angelus ad Pastores, ait annuntio • Łaska Nieba gornego dziwną rzecz sprawiła • Natus est Salvator hodie • Rozkwitnęła się Lilija • Ktoś o tej dobie • Salve Fili pulcherrime • Witaj, Synu najśliczniejszy • Ej, bracia, czy śpicie • Ach, zła Ewa narobiła • Præcæteris na świecie • Ach biada, biada, mnie Herodowi • Hej, nam, hej • Przy onej gorze • O tej dobie leżał w żłobie • Serpens dirus tetrum virus • On chytry Wąż mową gładką • Pastores gregem • Pasterze paśli swoj trzod na przyłogu • Paśli pasterze woły • Hymnizemus, jubilemus, parvulo nato • Kolendujmy, przyśpiewujmy Dziecinie małej • Messyas venit huic sæculo • Messyjasz przyszedł na świat prawdziwy • Może teraz być wesołym człowiek zwątpiony • Dicite nobis Pastores • Powiedźcie, pasterze mili • Adam primus hic intulit laborem • Przez Adama przyszła na świat robota • Z raju, pieknego miasta • Psallat Clerus de Virgine • Ptaszkowie w lesie śpiewali • A wczora z wieczora • Zagrzmiała, runęła, w Betleem ziemia • Kazał anioł • Czem, czem, czem, czem ubogo leżysz • Wstawszy pasterz bardzo rano • W dzień Bożego Narodzenia • Przybieżeli do Betleem pasterze • Przyskoczę ja do tej szopy z cicha • Po kolęndzie omnes ad vos pojdziemy • Largum vesper, Rex gloriæ • Szczodry wieczor, dobry wieczor, Krolu niebieski • Grates nunc omnes reddamus • Dziękujmy wszyscy Panu Bogu naszemu • W żłobie leży (z nutami) • Pomaluśku, Jozefie, pomaluśku, proszę • Zawitaj Jezu z Panny narodzony

3. POCZYNAJĄ SIĘ PIEŚNI O MĘCE PAŃSKIEJ
Ojcze, Boże wszechmogący • Wspominając Boże słowa • Rozmyślajmy dziś, wierni chrześcijanie • O duszo wszelka nabożna • Krzyżu święty nade wszytko • Jezu Chryste, Panie miły • Daj nam Chryste wspomożenie • Płaczże dzisia, duszo wszelka • Płacz, płacz, kto żyw • Stabat Mater dolorosa • Stała Matka boleściwa • Czemu, me oko, więcej łez nie dajesz? • O, jak srodze jest rozpięty • Już cię żegnam, najmilszy • Patris sapientia, Veritas Divina • Mądrość i prawda wieczna

4. PASSYJA
I Passio Domini nostri Iesu Christi secundum Matæum • II Apprehendit ergo Pilatus Iesum • III Orabat autem Iesus • In monte Oliveti • Chorągiew Krola wiecznego

5. PROCESSYJA NA KWIETNIĄ NIEDZIELĘ
Cum appropinquaret Dominus Ierosolymam • Z Nieba zesłany Syn Boga żywego

6. NOKTURNY NA WIELKI TYDZIEŃ
Kyrie eleison • Laus tibi Christe • Chwała tobie Chryste • Pendens in cruce

7. POCZYNAJĄ SIĘ PIEŚN O ZMARTWYCHWSTANIU PAŃSKIM
Przez twoje święte zmartwychwstanie • Wesoły nam dzień nastał • Victimæ Paschali • Chrystus z martwych wstał jest • Surrexit Christus hodie • Wstał Pan Chrystus z martwych ninie • Surrexit Dominus • Dnia tego świętego wielkonocnego • Chrystus Pan zmartwychwstał • Wesoły nam dzień dziś nastał

8. POCZYNAJĄ SIĘ PIEŚNI O DUCHU ŚWIĘTYM
Veni Creator Spiritus • Duchu Święty, Stworzycielu • Spiritus Sancti gratia • Pan Chrystus dnia świątecznego • Prośmyż dzisia Świętego Ducha

9. POCZYNAJĄ SIĘ PIEŚNI NA BOŻE CIAŁO
Twoja część, chwała, nasz wieczny Panie • Iesus dulcis memoria • Jezu słodkie pamiętanie • Ave verum Corpus natum • Witaj, Ciało przenajświętsze • Każde stworzenie śpiewaj • Do ciebie, Panie, pokornie wołamy • Pange lingua gloriosi • Tantum ergo Sacramentum • Sław języku chwalebnego • Przed tak wielkim Sakramentem

10. POCZYNAJĄ SIĘ PSALMY DAWIDOWE
Beatus vir qui non abiit. Szczęśliwy, który nie był miedzy złemi w radzie • Cum invocarem exaudivit. Wzywam cię, Boże • Domine ne in furare tuo. Czasu gniewu i czasu twej zapalczywości • Salvum me fac Domine. Zachowaj mię, o sprawco, niebieskiego domu • Cæli enarrant gloriam. Głupia mądrość • Deus meus, Deus meus. Boże, czemuś mię • Usquequo Domine. Dokąd mię chcesz zapomnieć • Exaltabo te Domine. Będę cię wielbił, moj Panie • Beati quorum remisse sunt. Szczęśliwy, komu grzechy odpuszczono • Benedicam Dominum. Będę ja zawsze wielbił imię Boga mego • Quemadmodum desiderat. Jako na puszczy • Iudica me Deus. Niewinność, Panie, moję • Miserere mei Deus. Boże w miłosierdziu swoim nieprzebrany • Non erit subiecta anima. Bogu ufaj, duszo moja • Exaudi Deus Orationem. Boże litościwy • Te decet Hymnus Deus. Krolu na ziemi • Exaudi Deus Orationem. Obrońco uciśnionych, Boże litościwy • Miserere mei Deus. Zmiłuj się nade mną, Boże litościwy • Confitebor tibi Deus. Ciebie my, wieczny, wyznawać będziemy • Voce mea ad Dominum. Pana ja wzywać będę, dokąd będę żywy • Deus venerunt gentes. Poganie, o Boże żywy • Qui habitat in adjutorio. Kto się w opiekę poda Panu swemu • Bonum est confiteri Domino. Słuszna rzecz, Panie, tobie chwałę dawać • Dominus regnavit decorem. Pan chce krolować – odział się zacnością • Venite exultemus Domino. Podźmy z ochotą, Panu chwałę dajmy • Dominus regnavit. Pan kroluje • Misericordiam et iudicium. Ciebie, o Boże nieźmierzony • Domine exaudi orationem. Usłysz prośby moje, Boże litościwy • Laudate Pueri Dominum. Dziatki niewinne • Nisi Dominus aedificaverit. Jeśli sam Pan domu nie zbuduje • Domine non est exaltatum. Wieczny Boże • Ecce nunc benedicite. Teraz, o wierni Pańscy • Super flumina Babilonis. Siedząc po niskich brzegach babilońskiej wody • Eripe me Domine. Broń mię, moj Panie, od ludzi złośliwych • Voce mea ad Dominum. Pana wołam, Pana proszę • Domine exaudi orationem. Wysłuchaj, wieczny Boże, prośby moje • Laudate Dominum de Cælis. Duchy próżne śmiertelności • Laudate Dominum in Sanctis. Chwalcie Pana z jego świątobliwości • Audite hoec omnes gentes. Słuchaj, co żywo, wszytkie ziemskie kraje

11. PRZYDATEK PIEŚNI BARDZO NABOŻNYCH
O Salutaris Hostia • Rex Christe primogenite • Contere Domine fortitudinem • Omnium Sanctorum pia juvamina • Martine Sancte Pontifex • Catherinæ Virginis • Nicolai solennia • Fiant Domine • Przed tobą, Panie zawsze dobrotliwy • Do ciebie, Panie, pokornie wołamy • Pomnij, o Matko wszechmocnego • Bądź pozdrowiona, Panienko Maryja • Gwiazdo jasności, Panno czystości • Krolowno najjaśniejsza nieba prześwietnego • Naświętsza Panno, śliczna Maryja • Panno nad chory anielskie • Witam Cię, witam, Krolowa niebieska • Ty, ktoraś pieknie dni swoje skończyła • Witaj, Krolowa Nieba i Matko litości • Nitida stella, casta Puella • Jeszcze słońce promieni swoich nie straciło

12. PIEŚŃ RÓŻAŃCA ŚWIĘTEGO
Bądź Maryja pozdrowiona • Zawitaj, Corko Ojca przedwiecznego • Perło droga, cna Panienko • Krolowa polska, Syna przedwiecznego • Jezu moj litościwy • Żal mi, żem kiedy zgrzeszeł • Życie niemiłe a serce troskliwe • Jest zdrada w świecie • Ufam Bogu w nieszczęściu mym • Przyjdzie, Panie, zaginąć, ratunku potrzeba • Smutne me serce w żałości omdlewa • Sam Pan Bog moj najwyższy • Wysokich niebios wysocy panowie • Stanisławie, polski nasz patronie • Chwalmy Boga z wysokości (o św. Annie) • Sebastyjanie, święty męczenniku • O Panie Boże Wszechmogący (o Janie Kantym) • W imię Ojca wszechmocnego (o Franciszku) • Nowa Jutrzenko Kraju Sarmackiego (Stanisław Kostka) • Cny wirydarzu anielskiej czystości (Salomea) • Maryja Magdalena • Magdaleno, przypuść mię, ma Patronko droga • Bogarodzica Dziewica • Przezacna księżna dziewica (o Rozalijej) • Świta, mierzcha, bieżą lata • Ż al mi, Boże, szczęście jedyne • Niech monarchowie miasta swe budują • Raczcie posłuchać tej sprawy • Dzień on, dzień gniewu Pańskiego • Miałem Jezusa z serca kochanego • O mizerna duszo moja

13. PIEŚŃ NOWA
Witaj, Jutrzenko, rano powstająca • Nie wiem • Nowa światłości miejsca tutecznego • Boże łaskawy, przyjmij pacz krwawy • Ocknij się, Lechu, przerwij sen twardy • Niebu by się młode lata prawie rownały • Już-eś zginiony, już potępiony

14. REJESTR ALFABETYCZNY

Przypisy
Słownik
Źródła
Komentarz

Spis treści