Szkice bizantyńsko-słowiańskie

Każde pokolenie historyków oprócz zagłębiania się w konkretne okresy dziejowe musi zmagać się także z wyzwaniami własnej epoki. W czasach poważnych napięć międzynarodowych, których najbardziej jaskrawym symptomem jest tocząca się we wschodniej Europie otwarta wojna, szczególnego znaczenia nabiera zainteresowanie tematyką bizantyńsko-słowiańską. Dla polskiej nauki historycznej nie jest to przestrzeń obca, czego najlepszym dowodem jest dorobek tak wielkich uczonych jak Oskar Halecki, Tadeusz Lehr-Spławińśki, Henryk Paszkiewicz, Halina Evert-Kappesowa, Waldemar Ceran czy Andrzej Poppe. Nie sposób wymienić wszystkich, a ci wspomniani stanowią najbardziej wyraźne elementy większej, złożonej mozaiki, której całokształt uzupełnia niezwykle liczny szereg polskich badaczy, przedstawicieli różnych pokoleń i wychowanków różnych „szkół”, dla których tematyka bizantyńsko-słowiańska była szczególnie bliska. Niniejsza publikacja, której autorami są adepci seminariów naukowych prowadzonych w Krakowie przez profesora Macieja Salamona, stara się odzwierciedlić i przybliżyć czytelnikowi szerokie spektrum tematyczne kryjące się za wpływami bizantyńskimi na realia słowiańskie.

SPIS TREŚCI

MARCIN GRALA • Słowo wstępne

RAFAŁ KOSIŃSKI • Obraz Konstantynopola w Kronice Wiktora z Tunnuny

PAWEŁ IZWORSKI • Pojęcie „wojny świętej” w badaniach bizantynistycznych i w literaturze poświęconej Bizancjum

KS. JAN ŻELAZNY • Biblioteka jednego patriarchy. Studium na podstawie Listów Tymoteusza I, patriarchy Bagdadu

KRZYSZTOF FOKT • „Goci” i „Gepidowie” Słowiańszczyzny

MARCIN BÖHM • Konstantyn Porfirogeneta o chorwackiej flocie w pierwszej połowie X wieku – łodzie czy statki?

JACEK BONAREK • Postać Teofano w poezji bizantyńskiej II połowy X wieku

MICHAŁ MICHALSKI • Bitwa nad rzeką Trubeż – przykład walki zięcia z teściem czy niefortunna pomyłka? Kilka uwag na temat relacji Światopełka Izjasławowicza z Tugorkanem

GRZEGORZ PASTERNAK • „Casa dei Crescenzi” – wyjątkowy monument odzwierciedlający idee świeckiego „renovatio Romae”

MARCIN GRALA • Pochwała nauki w Żywocie Stefana z Permu

BARBARA BIELASZKA-PODGÓRNY • Małżeństwa polskich dynastów z ruskimi księżniczkami w świetle pierwszych sześciu ksiąg Annales Jana Długosza