Wsparcie duszpasterskie osób uzależnionych od alkoholu w procesie leczenia

Rozprawa doktorska ks. Grzegorz Wąchola wnosi znaczący wkład w rozwój refleksji teologicznopastoralnej dotyczącej podjętej problematyki. Autor wykazał się umiejętnością pracy naukowej w zakresie stawiania problemów badawczych, ich rozwiązywania poprzez krytyczną analizę źródeł i zdolnością syntezy. (…) Dysertacja jest cenną pomocą dla duszpasterzy alkoholików, a także osób świeckich i konsekrowanych zaangażowanych w duszpasterstwo trzeźwości i pomoc uzależnionym.
ks. dr hab. Dariusz Lipiec, prof. KUL

Praca ks. Grzegorza Wąchola jest obszernym i wartościowym dziełem o charakterze interdyscyplinarnym. Na podstawie dokonanej szczegółowej analizy zjawiska uzależnienia od alkoholu, nauczania Kościoła poświęconego duszpasterstwu trzeźwościowemu a także na podstawie bogatej literatury przedmiotu, w tym obcojęzycznej, autor wyprowadził prawidłowe wnioski, przedstawiając przede wszystkim strategię wsparcia pastoralnego osób uzależnionych w trakcie leczenia i wskazał na możliwości dalszego rozwoju badań w tym zakresie.
Lektura dysertacji będzie stanowić niewątpliwie bardzo ważną pomoc dla rodzin, ludzi uzależnionych, duszpasterzy i terapeutów.
ks. dr hab. Zbigniew Zarembski, prof. UMK

SPIS TREŚCI:

Wstęp
Rozdział 1. UZALEŻNIENIE OD ALKOHOLU
1. Konceptualizacja uzależnienia
1.1. Definicja uzależnienia
1.2. Rodzaje uzależnień
1.3. Powszechność i rozwój nałogów
2. Alkohol jako środek uzależniający
2.1. Wpływ chemicznych właściwości alkoholu na organizm człowieka
2.2. Behawioralny aspekt uzależnienia od alkoholu
3. Oddziaływanie alkoholu w dziejach ludzkości
3.1. Alkohol w ujęciu historycznym
3.2. Alkohol w przestrzeni religijnej
3.3. Semantyczna i symboliczna funkcja alkoholu w kulturze
4. Współczesny przemysł alkoholowy
4.1. Klasyfikacja i zastosowanie produktów alkoholowych
4.2. Statystyka sprzedaży i spożywania napojów alkoholowych

Rozdział 2. UWARUNKOWANIA CHOROBY ALKOHOLOWEJ
1. Alkoholizm jako choroba
1.1. Modele spożywania alkoholu
1.2. Alkoholizm w rozumieniu społecznym i klasyfikacji jednostek chorobowych
1.3. Diagnozowanie alkoholizmu
1.4. Fazy choroby alkoholowej
2. Przyczyny choroby alkoholowej
2.1. Fizjologiczne i genetyczne predyspozycje do alkoholizmu
2.2. Psychologiczne uwarunkowania choroby alkoholowej
2.3. Społeczne czynniki generujące chorobę alkoholową
3. Skutki choroby alkoholowej
3.1. Indywidualne następstwa uzależnienia alkoholowego
3.2. Oddziaływanie społeczne uzależnienia alkoholowego
3.3. Globalne skutki alkoholizmu

Rozdział 3. UZALEŻNIENIE ALKOHOLOWE W NAUCZANIU KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO
1. Problematyka alkoholu w Piśmie Świętym
1.1. Terminologia związana z alkoholem w Piśmie Świętym
1.2. Alkohol w Starym Testamencie
1.3. Motyw alkoholu i trzeźwości w Nowym Testamencie
2. Nauczanie Kościoła powszechnego o alkoholizmie
2.1. Ojcowie Kościoła o trzeźwości i nadużywaniu alkoholu
2.2. Trzeźwość i alkohol w późniejszej tradycji chrześcijańskiej
2.3. Trzeźwość jako forma umiarkowania w dokumentach Kościoła oraz ocena moralna alkoholizmu
2.4. Trzeźwość i problematyka uzależnień w wypowiedziach Jana Pawła II
3. Nauczanie Kościoła w Polsce o alkoholizmie
3.1. Początek ruchu trzeźwościowego w Kościele w Polsce
3.2. Konferencja Episkopatu Polski w walce z pijaństwem
3.3. Polscy duszpasterze trzeźwościowi w XX wieku

Rozdział 4. POMOC TERAPEUTYCZNO-DUSZPASTERSKA W CHOROBIE ALKOHOLOWEJ
1. Formy leczenia nałogu alkoholowego
1.1. Czynniki preterapeutyczne motywujące leczenie uzależnienia alkoholowego
1.2. Podstawowe rodzaje terapii uzależnień
1.3. Samopomocowe grupy terapeutyczne
2. Czynniki religijne wspierające terapię uzależnienia alkoholowego
2.1. Terapeutyczna i prewencyjna funkcja religii
2.2. Wpływ osobistej relacji z Bogiem na leczenie uzależnienia alkoholowego
2.3. Nadprzyrodzone działanie Boga w życiu alkoholików
3. Bezpośrednie wsparcie duszpasterskie osób uzależnionych od alkoholu
3.1. Kształtowanie wiedzy o uzależnieniu alkoholowym przez duszpasterzy
3.2. Rozmowa duszpasterska i towarzyszenie jako istotne elementy wsparcia uzależnionych od alkoholu
3.3. Leczniczy charakter liturgii ze szczególnym uwzględnieniem sakramentu Eucharystii
3.4. Sakramenty uzdrowienia jako szczególna przestrzeń oddziaływania na uzależnionych od alkoholu
3.5. Modlitwa o uzdrowienie w kontekście uzależnienia alkoholowego
4. Kościół jako właściwe miejsce dla osób współuzależnionych
4.1. Duszpasterstwo wobec współuzależnionych
4.2. Parafialne grupy samopomocowe jako propozycja wsparcia dla współuzależnionych

Rozdział 5. WYCHOWANIE DO TRZEŹWOŚCI
1. Trzeźwość a abstynencja
1.1. Stereotypowe podejście do kwestii abstynencji i nadużywania alkoholu
1.2. Abstynencja jako podstawowy cel terapii uzależnień
1.3. Strategia redukcji szkód jako alternatywa dla całkowitej abstynencji od alkoholu
2. Główne czynniki wychowawcze w kształtowaniu trzeźwości
2.1. Wychowanie do trzeźwości przez wzmacnianie wartości w rodzinie
2.2. Wychowanie religijne w rodzinie drogą do trzeźwości
2.3. Wychowanie do trzeźwości w środowisku szkolnym
3. Duszpasterskie i ewangelizacyjne działania wychowujące do trzeźwości
3.1. Głoszenie słowa podstawowym sposobem wychowania do trzeźwości
3.2. Modlitwa a wychowanie do trzeźwości
3.3. Wychowanie do trzeźwości w przygotowaniu do przyjęcia sakramentów świętych
3.4. Wychowanie do trzeźwości w służbie nowej ewangelizacji

Zakończenie
Bibliografia
Aneks 1: „Dwanaście kroków” Anonimowych Alkoholików i ich humanistyczna alternatywa
Aneks 2: Wybrane modlitwy o trzeźwość