Z dziejów Kościoła krakowskiego w XIX i XX wieku

Jeszcze w połowie XVIII wieku diecezja krakowska obejmowała teren o powierzchni 53 tys. km kw. Obecnie zajmuje 8,1 tys. km kw., a więc zaledwie jedną siódmą część dawnego terytorium. Diecezja krakowska licząca sobie w połowie XVIII wieku 7 archidiakonatów, dziś została sprowadzona do jednego dawnego archidiakonatu – krakowskiego. W XVIII wieku w granicach diecezji krakowskiej było około tysiąca parafii, a po stu latach redukcji było ich zaledwie 44. To dlatego pierwszy rozdział prezentowany w monografii zajmuje się zmianami granic i terytorium diecezji sprowadzonej w trzeciej ćwierci XIX wieku do poziomu wikariatu apostolskiego. Odnowa diecezji nastąpiła dopiero w roku 1880. W kolejnych tekstach autor zajmuje się centralnymi instytucjami diecezjalnymi takimi jak kapituła katedralna, seminarium duchowne, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego, kuria biskupia, Dom Księży Emerytów i relacjami między nimi w rożnych periodach czasowych XIX i XX wieku. Jest kilka tekstów odnoszących się do biskupów krakowskich (kard. Albin Dunajewski, kard. Jan Puzyna, kard. Adam S. Sapieha). Autor podjął się także prezentacji duchowieństwa Krakowa w okresie międzywojennym. Życie religijne znalazło wyraz w tekstach o przeżywaniu Roku Świętego 1826, ponadto o życiu liturgicznym kapituły katedralnej w okresie okupacji niemieckiej, a także w rozdziale o duszpasterstwie turystycznym w Tatrach od roku 1957. Dzieje życia zakonnego reprezentuje tekst o powrocie jezuitów do Krakowa w roku 1868 i o początkach sióstr albertynek za życia ich założycielki (do 1940). W monografii jest omówienie jednego dekanatu (dekanat żywiecki) i jednej parafii (Dzianisz). Poszczególne rozdziały monografii to pojedyncze kamienie do mozaiki dziejów diecezji krakowskiej w dwu minionych stuleciach.

Spis treści

Wstęp

1. Przemiany diecezji krakowskiej w XIX wieku
2. Dekanat żywiecki
3. Pola współpracy Krakowskiej Kapituły Katedralnej i Seminarium Duchownego w Krakowie w latach 1795–1927
4. Związki kościoła Świętego Krzyża w Krakowie z Domem Księży Emerytów (1783–1883)
5. „Miłościwe lato” 1826 i 1827 roku w diecezji krakowskiej na podstawie materiałów znajdujących się w Archiwum Kapitulnym na Wawelu
6. Życie religijne w Wolnym Mieście Krakowie z Okręgiem
7. Kto powinien odbudować pałac biskupi zniszczony w wielkim pożarze Krakowa roku 1850?
8. Powrót jezuitów do Krakowa w 1867 roku
9. Restauracja diecezji krakowskiej w świetle kazania Józefa Sebastiana Pelczara wypowiedzianego nad trumną kard. Albina Dunajewskiego
10. Spór o pomnik Piusa IX w Krakowie
11. Weta kard. Jana Puzyny z lat 1903, 1909 i 1910 w materiałach Archiwum Kapitulnego na Wawelu
12. Krakowskie Towarzystwo Popierania Prasy Katolickiej (1912–1916)
13. Kościół krakowski i bł. Bernardyna Jabłońska, Siostra Starsza Zgromadzenia Sióstr III Zakonu św. Franciszka Posługujących Ubogim (1902–1940)
14. Pierwsze lata posługi księcia biskupa Adama Stefana Sapiehy w diecezji krakowskiej (1912–1922)
15. Duchowieństwo krakowskie w II Rzeczpospolitej Polskiej
16. Ks. Kazimierza Figlewicza „Nabożeństwa w czasie wojny” (1939–1945)
17. Początki kościoła i parafii w Dzianiszu (1926–1949)
18. Starania o powrót Wydziału Teologicznego na Uniwersytet Jagielloński w raportach członków Wydziału do Prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego (1956–1958)
19. Biskup Karol Wojtyła a „duszpasterstwo tatrzańskie” z centrum przy kaplicy na Wiktorówkach w latach 1958–1964
20. Archidiecezja krakowska około roku 1992

Ilustracje

Abstrakt

Abstract