Kanoniczna odpowiedzialność biskupa w związku z czynami podległych mu duchownych. Przestępstwa seksualne wobec małoletnich

Zamiarem badawczym autora jest próba odpowiedzi na pytanie o charakter odpowiedzialności kanonicznej biskupa w związku z przestępstwami o charakterze pedofilskim, których sprawcami są podlegli mu duchowni. Treścią monografii jest szczegółowa analiza przepisów prawa kanonicznego regulujących taką odpowiedzialność – zarówno w aspekcie pozytywnym (zobowiązanie do określonych działań), jak i w aspekcie negatywnym (ponoszenie konsekwencji własnych niesprawiedliwych działań lub zaniedbań). Ponoszona przez biskupa odpowiedzialność nie wynika wyłącznie z jego pozycji hierarchicznego zwierzchnictwa w Kościele i nie jest prostą konsekwencją zasady „respondeat superior”, ale ma podstawę w jego obowiązku pasterskiej troski o powierzonych biskupowi wiernych. Prawo kanoniczne odcina się od koncepcji odpowiedzialności instytucjonalnej i anonimowej winy organizacyjnej. Egzekwowanie odpowiedzialności od biskupa, przy uwzględnieniu eklezjologicznych pryncypiów, musi opierać się na udowodnionej mu konkretnej winie „in eligendo” lub „in vigilando”.

Spis treści

Wstęp

Rozdział I. Pojęcie odpowiedzialności w Kościele
1.1. Odpowiedzialność prawna
1.2. Znaczenie etymologiczne
1.3. Pojęcie odpowiedzialności w kanonicznym porządku prawnym
1.4. Specyfika odpowiedzialności w prawie kanonicznym
1.5. Typologia odpowiedzialności w kanonicznym porządku prawnym
1.6. Magisterium Kościoła o odpowiedzialności za wykorzystywanie seksualne

Rozdział II. Odpowiedzialność biskupa za Kościół partykularny
2.1. Kanonicznoprawna pozycja biskupa diecezjalnego
2.2. Odpowiedzialność biskupa diecezjalnego za formację i dopuszczenie kandydatów do święceń
2.3. Odpowiedzialność biskupa za prezbiterium diecezji
2.4. Powierzanie urzędów i funkcji
2.5. Nadzór biskupa nad sprawowaniem sakramentu pokuty
2.6. Odpowiedzialność biskupa w obliczu podejrzenia popełnienia przestępstwa przez podległego mu duchownego

Rozdział III. Możliwość odwołania biskupa z urzędu na mocy motu proprio Come una madre amorevole
3.1. Ogólna charakterystyka dokumentu
3.2. Zaniedbanie
3.3. Szkoda
3.4. Procedura
3.5. Decyzja o odwołaniu biskupa z urzędu
3.6. Charakter odpowiedzialności biskupa

Rozdział IV. Udaremnianie lub utrudnianie przez biskupa postępowania karnego w przepisach motu proprio Vos estis lux mundi
4.1. Ogólna charakterystyka dokumentu
4.2. Elementy czynu zabronionego
4.3. Vos estis lux mundi a przestępstwo nadużycia władzy (kan. 1378 § 1 KPK)
4.4. Procedura
4.5. Przepisy Vos estis lux mundi a przestrzeganie prawa państwowego

Rozdział V. Odpowiedzialność administracji kościelnej
5.1. Podstawy prawne odpowiedzialności administracji kościelnej
5.2. Procedura postępowania o naprawienie szkód
5.3. Kanoniczna odpowiedzialność administracji kościelnej a odpowiedzialność cywilna

Zakończenie
Abstrakt
Abstract
Bibliografia
Wykaz skrótów