Prezbiterzy Kościoła starożytnego

Prezbiterzy, czyli „starsi”, stanowili istotny element struktury Kościoła od samego początku jego istnienia. Wraz biskupem, z którym łączyło ich kapłaństwo, kierowali wspólnotą, sprawując w niej najważniejsze funkcje sakralne i duszpasterskie. Sposób ich wyłaniania, wymagania, jakim musieli sprostać, i relacje z innymi członkami wspólnoty były coraz precyzyjniej określane w powstającym prawie kościelnym. Sam urząd przechodził stopniową ewolucję, która nieco inaczej wyglądała w tradycji wschodniej, niż w zachodniej. Najbardziej widocznym elementem tych różnic jest podejście do celibatu, który w Kościele zachodnim stał się obowiązujący. W pracy uwaga została skupiona w większym stopniu na historii kształtowania się tego urzędu, a w mniejszym na teologii, która tylko została zaznaczona. Jednakowoż w literaturze polskiej ten drugi aspekt — zwłaszcza teologia kapłaństwa — jest bardzo bogato reprezentowany, a to opracowanie skupia się na tym, co było bardziej zaniedbane. Studium oparte zostało na tekstach źródłowych, co umożliwia weryfikację danych.

Spis treści

Wstęp

Rozdział I. Prezbiter — kto to taki?
Prezbiterzy, czyli „starsi”
Biskup — jeden ze starszych?
Kapłan (sacerdos)
Duchowny (clericus)
Sługa Boży, szafarz, przełożony

Rozdział II. Wybrani spośród swoich
„Wybierzcie sobie…”
Kogo wybrać?
Prezbiter powinien…
Przeszkody dla prezbiteratu
Głośne przykłady
„Wylęgarnie” duchownych
Mnich prezbiterem?
Bojaźń i drżenie
Trafny wybór?
„Włożenie rąk”

Rozdział III. „Wybrany” czy „powołany”?
Zwykły wybór?
Wola Kościoła?
Wola Boża
Święty lęk

Rozdział IV. Zobowiązani do…
Bezżenny czy „mąż jednej żony”: podstawy teologiczne
Praktyka Kościoła
Prezbiterowi również nie wypada…

Rozdział V. We wspólnocie
Członek kolegium
Kapłan
Głosiciel Ewangelii
Pełnomocnik biskupa
Współpracownik
Uczony
Ekspert
Proboszcz?
Świadek wiary

Rozdział VI. Skąd „chleb powszedni”?
„Żyć z Ewangelii” (1 Kor 9, 14) — obowiązek czy przywilej?
Można żyć z…

Abstrakt

Bibliografia